ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਭਲਾਈ ਵਿਭਾਗ
, ਸਬ-ਸੈਂਟਰਾਂ, ਸਹਾਇਕ ਸਿਹਤ ਕੇਂਦਰਾਂ (ਕਲਿਨਿਕਾਂ / ਕਲਿਨਿਕ ਆਦਿ), ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਮੈਡੀਕਲ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਨੈਟ-ਵਰਕ ,ਕਮਿਊਨਿਟੀ ਹੈਲਥ ਸੈਂਟਰ, ਉਪ-ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਹਸਪਤਾਲ, ਸਰਕਾਰੀ ਮੈਡੀਕਲ ਅਤੇ ਦੰਦ ਕਾਲਜਾਂ (ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਸਪਤਾਲ) ਦੁਆਰਾ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ, ਤਰੱਕੀ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਸੰਬੰਧੀ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ।
ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ
ਮਲੇਰੀਆ, ਤਪਦ, ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ, ਖਸਰਾ ਅਤੇ ਏਡਜ਼ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਕਰਾਸਡ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਰਾਜ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹਨ। ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਨੂੰ ਸਫ਼ਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸੈਕੰਡਰੀ ਲੈਵਲ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਿਸਟਮ
ਜਦ ਕਿ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤ ਸੀਐਚਐਸ ਰੇਫਰਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਪ-ਮੰਡਲ ਪੱਧਰ ਅਤੇ ਜਿਲਾ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚਲੀਆਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਿਸਟਮ ਵਿਚ ਮੁਹੱਈਆ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।ਕਿਉਂਕਿ ਸੀਐਚਸੀ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੱਗ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੈਕੰਡਰੀ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਚ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਅਤੇ ਪੂਰਕ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਕੱਠੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈਲਥ ਕੇਅਰ ਸਿਸਟਮ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੇ ਨੈਟਵਰਕ ਦੇ ਬਿਨਾਂ ਪੀ ਐਚ ਸੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਸਿਹਤ ਦੇਖਭਾਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।